URFA-GÖBEKLİ TEPE...
AYAKİZLERİ İLE
GÜNEYDOĞU GEZİMİZ ESNASINDA İNSANLIK TARİHİNİ DEĞİŞTİRECEK HATTA EZBERİMİZİ
BOZACAK YERLERİ GÖRMEMİZ VE O HAVAYI SOLUMAMIZ... BEN DE ÖYLESİNE ETKİ BIRAKTI
Kİ... BU BÖLGE "GÖBEKLİTEPE" İDİ...
Bu bölgenin neden
önemli olduğunu araştırdığım da oldukça ilginç ve şimdiye kadar öğrendiğimiz
tarih bilgilerimizi alt üst edecek verilerle karşılaştım...
Kısa kısa şöyle
anlatabilirim....
·
Şanlı
urfa’nın 15 km yakınında bulanan Göbeklitepe höyüğünde ortaya çıkarılan 12000
yaşında tarihin en eski ve ilk “kutsal
anıtsal tapınağı”...
·
Dünyada
antik çağ bilgeliğinin sembollerinden ve ülkelerine turizmde ekonomik ve
kültürel ayrıcalık olanaklar taşıyan; İngiltere’deki Stonehenge anıtlarından ve
Mısır Piramitleri’nden binlerce yıl daha öncesinde inşaa edilmiş…
·
Edilmiş ama? Bu muhteşem tapınak inşaa
edildiği dönemde; “neolotik (yeni taş dönem
devrimi” oluşmamış…Yani, tarihöncesi insanının,
avcı-toplayıcı düzeni terk ederek, yerleşik yaşam biçimine geçtiği ve tarım
yapmaya başladığı evreye henüz gelinmemiş,
·
Kısacası,
Göbeklitepe’nin her biri usta bir zanaatkâr olduğu düşünülen sakinleri, büyük
bir işgücünün eserini ortaya koyarken; ne hayvanların işgücünden
yararlanabilmiş ne de ellerinin altında
madeni aletler varmış?
·
Ne
de tarih öncesi toplumlarda sosyal sınıfın ve farklılıkların henüz olmadığı,
·
İşte
bu bölgeyi kazan ekip başı Klaus Schmiddt’in kitabında ki savı; Tüm insanlığı
ilgilendiren ve bugüne kadar insanlığın oluşumu ile ilgili teorileri alt üst
edecek görüşlerini ise özetle şöyle
açıklıyor:
·
“Göbeklitepe;
kült kompleksinin anıtsal niteliği dikkate alındığında, belki de çevre yerleşimlerden de ziyaretçi
çeken bir tür hac merkezi görevi görüyordu ve
uzun yıllar tüm enerjilerini ve güçlerini bu merkez için adayan sistemli
ve çok büyük bir işgücü oluştuğu göze çarpıyor
olması. “
·
” Göbeklitepede ki insanlar etrafında
gördüğü öğeleri, bunlarla ilgili görsel düşüncelerini önce taşa kazıdı. Plastik
sanatların taşa kazınmasının ve ilk örneğini hayata geçirdiler.
·
Arkeologlar,
boğa, tilki, yaban domuzu, yılan, turna, yaban ördeği, ceylan, yaban eşeği
kabartmalı tapınakları ve sırlarıyla Göbeklitepe'yi yazı
ve çanak-çömleksizlik tarihini
aydınlatacak en önemli kaynak olarak görüyor.
·
Sanat
Tarihi Uzmanı Sait Rızvanoğlu da, " Göbeklitepe’nin arkeoloji dünyasına
bomba gibi düşmesinin daha önemli bir nedeni olarak,
·
İnsanoğlu;
bir milyon yılı aşkın bir zaman dilimi boyunca süren " avcı ve
toplayıcılığa dayalı gezginci bir yaşam biçiminde yaşıyordu
·
“
Neololitik dönemle,beslenmeden yaşam biçimine, toplumsal örgütlenmeye, ekonomik
ve inanç sistemine kadar değişime uğrayacak şekilde yerleşik hayata geçmeye çalışıyordu.
·
Arkeologlar
bugüne kadar insanoğlunun yerleşik hayata geçmesindeki en önemli faktörün””Ekolojik
nedenler veya Güvenlik ve yaşamlarını koruma ve açlık güdüsü olduğunu
söylüyordu.
·
Bu
görüş; Göbeklitepe'de yıkıldı. İnsanların ilk yerleşik hayata
geçtiği ? dönemde dinsel kutsal bir tapınak yapılıyor.
·
Bu
durum, sadece açlık ve korunma içgüdüsüyle değil,
·
“dinsel”
ihtiyaçlar dolayısıyla da yerleşik hayata geçildiğini gösterdi. Genel tabu
yıkıldığı için bu bilgi devrim sayılır.demektedirler…
UZMANLAR SONUÇ OLARAK ŞÖYLE DİYOR:
BURADA Kİ EN ÖNEMLİ DERS ALINMASI
GEREKEN NOKTA; GÜCÜN, ŞU ANDAKİ GİBİ
MODERN TOPLUMLARDA BULUNMAYAN GÜCÜN; SOSYAL HİYERARŞİLERİ OLMAKSIZIN BİÇİMLENEBİLEN
VE SÜRDÜRÜLEBİLEN BİR TOPLULUK OLMALARIDIR.
BAKALIM TÜRKİYE'M DE DAHA NELER BULUNACAK...?
GÜLAY&MEHMET YÜCEBİLGİÇ
TEMMUZ 2012
İSTANBUL
